Een ambachtelijke globaliteit

Een beurs vol boeken

De beurs vol boeken dringt zich op. Zalen vol gedrukte wijsheden en uitgevonden noodzaak. Lief hebben, koken, breien, er zijn mensen die weten hoe het moet en ze delen hun kennis, vermeende of oprechte. Zalen vol verhalen zijn er ook, voor wie de realiteit opzij wil zetten voor een moment, verhalen bedacht en geschreven door eloquente getalenteerde kunstenaars. Ik verneem geluiden van mensen die vinden dat er te veel boeken zijn. Misschien hebben ze gelijk, mijn criterium voor het lezen of kopen van een boek is de oprechtheid van het werk dat is neergeschreven. En die oprechtheid is eigen aan de man of vrouw die niet anders kon zijn dan schrijver, of die niets anders kon dan een boodschap de wereld insturen met het boek als medium. Ik geloof Jeroen Meus als hij inspireert bij het klaarmaken van dagelijkse kost, ik geloof Pascale Naessens als ze haar missie definieert om mensen ertoe aan te zetten om gezond te eten en te leven. Ik geloof Bart Moeyaert, Annelies Verbeke en Stefan Hertmans, Anne Provoost, Dimitri Verhulst en Erwin Mortier.

Geloof in het ambacht van de authentieke mens

Ik geloof hen omdat ze een ambacht uitoefenen dat alleen zij kunnen uitoefenen. Van zulke mensen kunnen er geen boeken genoeg zijn. Alles staat of valt met de authenticiteit van het individu en het ambacht dat er deel van uitmaakt. Graag deel ik met u een fragment uit het boek ‘U bent verantwoordelijk’ dat straks op de boekenbeurs in Antwerpen op de stand van Uitgeverij Die Keure te vinden zal zijn. Het is het stuk waarin mijn ‘compagnon de route’ en schrijver Jeroen Van Haele mij interviewt over hoe de ambachtelijke globaliteit. Het is in alle oprechtheid geschreven.

Ambacht en ambachtelijke globaliteit

interview uit het boek ‘U bent verantwoordelijk’

Hoe definieert u ambacht?

Het woord ambacht wordt historisch gepercipieerd als handenarbeid. Elke taak die een mens opneemt, een taak waarin hij zijn talenten ontwikkelt, steeds uitgaand van de onvermijdelijke wil, noem ik een ambacht. Het is gebaseerd op een individueel talent: bankieren in de puurste en eerlijkste vorm is een ambacht, gedreven verzorgend personeel in een rusthuis oefent een ambacht uit, net zoals een inspirerende onderwijzer of onderwijzeres. En inderdaad, de mensen die met fierheid handenarbeid verrichten getuigen van ambacht.

Het is trouwens geen statisch gegeven. Door uw ambacht te delen wordt u ingevuld door andere indrukken, wordt u geïnspireerd door andere mensen. Die inzichten versterken het individu om zijn of haar ambacht nog doordachter – en met meer beroepsvreugde – in de wereld te zetten. Métier bouwt u op door vécu. Een ambacht is niet louter gaan werken, een ambacht beleeft u. Samengevat is ambacht eervol, het is een woord dat omschrijft hoe iemand vormgeeft aan zijn of haar talenten. Het omvat alle beroepen die er zijn, zolang ze ontstaan vanuit de onvermijdelijke wil van het individu.

Heeft elk individu dan een ambacht te vervullen?

Wie het niet doet, vervreemdt van zichzelf. De onvermijdelijke wil kan u ontwijken maar niet ontlopen. Het is zaak zo snel mogelijk de onvermijdelijke wil te detecteren. Zo snel mogelijk de onvermijdelijke wil zien, versnelt het emotionele comfort van de mens. Het leven is ondernemen, en ondernemen is uw ambacht vervullen.

Hoe ziet u dit als systeem?

Als een ambachtelijke globaliteit waarin het lokale talent zich ontwikkelt en zich verbindt met andere talenten dichtbij en veraf. Het is zaak om oplossingen te bieden op lange termijn. Dat gebeurt niet met grote organisaties die zich staande moeten houden, gewoon omdat ze zich staande moeten houden. Ik herinner mij het verhaal van een consultant die werd ontslagen omdat zijn adviezen te oplossingsgericht waren en de klant door dat oplossingsgericht advies het bedrijf niet meer nodig had. De opdracht van de consultant was om vragen te blijven creëren bij de klant, niet om finale oplossingen te bieden. Dergelijke reflexen leven in de grote corporates, maar ze zijn niet de toekomst.

Wanneer uw meubelmaker langskomt en u bestelt een tafel, heeft u er geen behoefte aan dat de tafelpoten niet sterk genoeg zijn om het tafelblad te dragen. In de huidige manier van denken vinden we dat de normaalste zaak van de wereld. U gaat een computerwinkel binnen, u koopt een tablet en u weet op voorhand dat de batterij van het ding maar twee jaar zal meegaan. U koopt een oplossing, een tablet, en u heeft met die aankoop meteen de vraag gecreëerd naar uw volgende aankoop. Langetermijndenken is streven naar dienstvaardige en duurzame oplossingen met mensen die vanuit hun identiteit een ambacht uitoefenen en die, waar nodig, elkaar ondersteunen. Het is het samenbrengen van nationale of internationale expertises om projectmatig oplossingen te bieden. Het betreft lokale entiteiten die zelfbedruipend zijn, maar zich linken aan partners in een context van een concreet, duurzaam en tijdelijk project waar alle deelnemers beter van worden.

Wat met een groot aantal mensen die werken, louter om geld binnen te brengen en te leven, niet meer dan dat?

Als u dit zegt of vraagt, lijkt het of we het hier over de gewone man hebben die wroet om te overleven. Maar die houding zien we in alle lagen van de bevolking. Waar het om gaat, is leiderschap. Leiderschap is niet iedereen gegeven. Toch is het aan de leiders om andere mensen te inspireren. Inspireren doet u enkel door talenten te detecteren, mensen bewust te maken van hun talenten, hen vertrouwen te geven om die talenten te implementeren, met als bescherming het duurzame leiderschap. Het is geen schande om structuur en leiderschap nodig te hebben, al zeker niet als dat de context is waarbinnen het individuele talent zich kan ontplooien.

Wat zijn de ambachtelijke sterktes van onze regio in de internationale context?

De geschiedenis heeft ons verplicht om ons voortdurend aan te passen, om te overleven. Daar zijn we sterk in. De sterkte van onze regio is onze zwakte want het heeft zeker niet voor identiteitsfierheid gezorgd. Een identiteit is nodig om een plaats te verwerven. Om het eenvoudig te stellen: de Nieuw-Zeelander is trots op zijn kiwi, de schot op zijn single malt. Mooie producten, maar zijn ze uitzonderlijker dan de appel of de jenever? Conclusie voor Vlaanderen: er is een gebrek aan fierheid over de identiteit. Vlaanderen overcompenseert zijn flexibiliteit al eens door een zure underdogattitude. Laten we die sferen achter ons laten. Wat nodig is, is de Vlaming in zijn identiteit brengen, in zijn fierheid, in zijn ambacht. Want dat ambacht zit geworteld in onze historiek. We zijn geen land van multinationals. We zijn een regio van ambacht, eeuwen geleden al werden we erom geroemd. De opdracht in onze regio is dan ook de creatie van die fierheid door onze wortels en onze talenten te respecteren.

De mogelijkheden zijn talloos. Neem nu de muziek. Van Brel tot Rocco Granata, van Adamo tot Arno, van Maurane tot Axelle Red, van Milow tot Stromae: fier over hun ambacht zijn het internationale sterren geworden. Ze schreven een lied, ze hadden een bijzonder geluid, maar het was en is meer dan enkel de symbiose van muziek, tekst en stem. Zij bleven ook alle andere elementen van hun ambacht nauwgezet opvolgen. Van marketing tot distributie, hun creatieve strategie voor de toekomst, de mensen met wie zij wel of niet wilden werken. Niets werd of wordt hen opgedrongen omdat ze het niet toelaten. Wie fier is over zijn ambacht laat niet toe dat hij de speelbal van grote internationale structuren wordt. Het individu beslist, overeenkomstig zijn of haar identiteit en onvermijdelijke wil.