DE EENVOUD VAN HET ONDERNEMEN

Eenvoud en financiën

Het is een maandagavond en ik kijk geen TV. Zonder reden, ik kijk gewoon geen TV. De dag nadien hoor ik van meerdere mensen dat ondernemer Willy Naessens in een tv-programma heeft gezegd hoe moeilijk het was om als beginnend ondernemer steun te krijgen van een bank, maar dat diezelfde banken vandaag met miljoenen klaar staan als hij die nodig zou hebben. De uitspraak is een petite histoire, een quote uit een populair programma, maar de heer Naessens vertelt wel de waarheid en dat siert hem. Er is echter niets veranderd de voorbije decennia, het is er alleen maar erger op geworden. Beginnende ondernemers met boeiende initiatieven doen maar beter niet de moeite om binnen te stappen bij een bank. Het investeringsrisico is te groot voor de banken omdat ze zich niet verzekerd zien van een voor hen valabel rendement. Bij hun evaluatie baseren ze zich op het verleden, niet op de toekomst.

Banken houden geld in depot, geld dat voor een acceptabel deel terug zou moeten vloeien naar de reële economie. Dit impliceert dat zij dossiers evalueren op opportuniteit en risico. Onder druk van het rendement kijken banken enkel naar de bedreigende factoren in een dossier, de risico’s dus. Maar, de essentie van het bankieren ligt niet enkel bij het voldoen aan de verwachtingen van de financiële markten, een belangrijk element van de essentie is ook het dienen van de reële economie. Wat financiën betreft herleidt de eenvoud van het ondernemen zich tot de bevreemdende logica : wie in het verleden succesvol was, krijgt vanzelf geld van de banken, ongeacht de succesratio van het toekomstige initiatief.

 Eenvoud en procedures

De onderneming die een stap verder staat en zich met het oog op groei fijnzinnig wil structureren, hoeft ook niet veel eenvoud te verwachten. Het economische systeem lijdt aan over-regulering. De overheid en de grote ondernemingen leggen de regels consequent op en creëren zo een oligopolie die de kleinere ondernemingen discrimineert. De kostprijs om aan de regels te voldoen, wordt door de consultants hoog gehouden, waardoor de discriminatie nog wordt versterkt. Wat procedures betreft, herleidt de eenvoud van het ondernemen zich tot de bevreemdende logica : wie eenvoud zoekt, moet voldoen aan gecompliceerde regels die duur worden betaald.

 Eenvoud en aandelen

Er was een tijd waarin ondernemers niet zo bezig waren met aandelen en de – financiële – waarde van hun bedrijf, ik verwijs naar de periode na de tweede wereldoorlog. Het bedrijf maakte winst of verlies en als het bedrijf winst maakte, was het goed. De ondernemers van toen hadden respect voor hun doelgroep en in vele gevallen ook duurzame aandacht voor de mensen die zij te werk stelden. Aandelen waren in de perceptie van de ondernemer niet de focus. En terecht, want de waarde ervan valt niet altijd af te meten aan economische realiteit. Er zijn vandaag absurde voorbeelden genoeg : ik herinner aan de herstructurering van Delhaize, een zeer winstgevend bedrijf dat medewerkers ontslaat, waardoor het aandeel op de beurs de hoogte in schoot. Alles voor het rendement dus. Of wat dacht u van deze omgekeerde logica : Wall Mart kondigt een eerlijke salarisverhoging voor elke medewerker aan, in totaal goed voor amper 25% van de totale winst van het bedrijf. Het aandeel werd gekelderd op de beurs. Afgestraft met het rendement als argument. Wat aandelen betreft, herleidt de eenvoud van het ondernemen zich tot de bevreemdende logica : wie naast het maken van winst ook dienstbaar wil zijn, ziet zijn aandeelhouderswaarde dalen.